ยาเป๊ป (PEP) ย่อมาจาก Post-Exposure Prophylaxis เป็นยาต้านไวรัสที่ใช้ในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี (HIV) ในกรณีฉุกเฉิน โดยให้รับประทานภายใน 72 ชั่วโมง หลังสัมผัสเชื้อหรือหลังมีความเสี่ยงที่จะได้รับเชื้อเอชไอวี และรับประทานต่อเนื่องติดต่อกันนาน 28 วัน เพื่อประสิทธิภาพสูงสุด
เป๊ป (PEP) ใช้ในกรณีใด ?
ยาเป๊ปสามารถใช้ได้ในกรณีต่อไปนี้
- มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน
- ถุงยางอนามัยหลุด ฉีกขาด หรือถุงแตก ขณะมีเพศสัมพันธ์
- ถูกล่วงละเมิดทางเพศ
- ใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น
ประสิทธิภาพของ ยาเป๊ป (PEP)
ยาเป๊ปมีประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อไวรัสเอชไอวีได้สูงถึง 80% หากรับประทานภายใน 72 ชั่วโมง หลังสัมผัสความเสี่ยง โดยยาเป๊ปจะทำงานโดยการยับยั้งการแบ่งตัวของเชื้อเอชไอวีในร่างกาย ทำให้เชื้อไม่สามารถเพิ่มจำนวน และแพร่กระจายไปยังเซลล์อื่นๆ ในร่างกายได้
ผลข้างเคียงของเป๊ป (PEP)
ผลข้างเคียงของยาเป๊ปที่พบได้บ่อย ได้แก่
- คลื่นไส้
- อาเจียน
- ท้องเสีย
- ปวดศีรษะ
- อ่อนเพลีย
ขั้นตอนการรับ ยาเป๊ป
ผู้เข้ารับยาเป๊ป จะต้องแจ้งความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวีแก่แพทย์ จากนั้นแพทย์จะซักประวัติ ตรวจร่างกาย ตรวจเลือด ตรวจค่าตับค่าไต หากแพทย์พิจารณาว่าผู้เข้ารับยาเป๊ปมีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อเอชไอวี จะจ่ายยาเป๊ปให้ โดยผู้เข้ารับยาเป๊ปจะต้องรับประทานยาต่อเนื่องติดต่อกันนาน 28 วัน หากรับประทานยาครบตามกำหนด ผู้เข้ารับยาเป๊ปควรพบแพทย์เพื่อตรวจติดตามผลการรักษาเป็นระยะ เพื่อประเมินประสิทธิภาพของยา
รับยาเป๊ป ได้ที่ไหน ?
ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อเอชไอวี สามารถรับยาเป๊ปได้ โดยสามารถติดต่อขอรับยาได้ที่สถานพยาบาลต่างๆ ดังนี้
- โรงพยาบาลรัฐ
- โรงพยาบาลเอกชน
- คลินิกนิรนาม
- คลินิกเฉพาะทาง
เป๊ปไม่สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป เพราะก่อนรับยาเป๊ปจะต้องมีการตรวจเลือดก่อนทุกครั้ง และเป็นยาที่จะต้องพิจารณาจ่ายโดยแพทย์เท่านั้น
เป๊ป (PEP) กับ เพร็พ (PREP) ต่างกันอย่างไร ?
เป๊ป (PEP) เป็นยาต้านไวรัสที่ใช้ใรนการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีในกรณีฉุกเฉิน โดยต้องเริ่มรับประทานภายใน 72 ชั่วโมงหลังมีความเสี่ยง รับประทานต่อเนื่องติดต่อกันนาน 28 วัน
เพร็พ (PrEP) เป็นยาต้านไวรัสที่ใช้ในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีก่อนสัมผัสเชื้อ รับประทานเป็นประจำทุกวันสามารถลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวีได้เกือบ 100%
อ่านบทความอื่นๆ เพิ่มเติม
โดยสรุป เป๊ป (PEP) ช่วยป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีในกรณีฉุกเฉิน เหมาะสำหรับมีความเสี่ยงสูง โดยจะต้องรับประทานภายใน 72 ชั่วโมง หลังมีความเสี่ยง โดยสามารถป้องกันได้กว่า 80% ดังนั้น หากคุณมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับยาเป๊ปโดยเร็วที่สุด