ยาเพร็พ เป็นยาที่ใช้รับประทานทุกวัน วันละ 1 เม็ด เพื่อป้องกันคุณจากเชื้อไวรัสเอชไอวี นอกจากจะช่วยป้องกันเอชไอวีได้อย่างเต็มที่แล้ว ยาเพร็พยังมีความยืดหยุ่นในการใช้งานอย่างมาก เพราะคุณสามารถเลือกช่วงเวลาในการใช้ยา หรือเลิกใช้ยาได้ทุกเมื่อ ช่วงเวลาไหนเสี่ยงก็ทาน ช่วงเวลาไหนที่ไม่มีความเสี่ยงก็สามารถหยุดยาได้ เช่น คุณไม่ได้เปลี่ยนคู่นอนบ่อยแล้ว หรือแม้แต่กลับมาเริ่มยาใหม่อีกครั้งได้ทุกเมื่อที่คุณกำลังจะมีความเสี่ยงอีกครั้ง วันนี้เรามาทำความรู้จักเกี่ยวกับยาชนิดนี้เพิ่มขึ้นด้วยข้อมูลเหล่านี้กันดีกว่าครับ
ยาเพร็พประกอบด้วยอะไรบ้าง
เพร็พ (PrEP) หรือที่เรียกว่า Pre-Exposure Prophylaxis เป็นยาต้านไวรัสที่ใช้ป้องกันเอชไอวีก่อนการสัมผัสเชื้อ ที่จะต้องใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยเสมอ จึงจะสามารถป้องกันเชื้อได้เกือบ 100% โดยตัวยาจะประกอบไปด้วยยาต้านไวรัส 2 ชนิด คือ ทีโนโฟเวียร์ (Tenofovir), เอมทริซิตาบีน (Emtricitabine) ซึ่งมีหลายยี่ห้อด้วยกัน เช่น Truvada, Teno-EM, Tenof-EM, Ricovir-EM เป็นต้น
ยาเพร็พเหมาะกับใคร
ในกลุ่มที่ความเสี่ยงบ่อย การทานยาเพร็พ ถือเป็นทางเลือกที่ช่วยป้องกันเชื้อเอชไอวีได้ดี คุณสามารถประเมินความเสี่ยงของคุณได้ หากมีพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับรายการดังต่อไปนี้
- มีความถี่ในการเปลี่ยนคู่นอนบ่อย
- มีเพศสัมพันธ์โดยที่ไม่สวมถุงยางอนามัยเป็นประจำ
- มีคู่นอนที่ผลเลือดต่าง (หรือแฟนของคุณมีเชื้อ HIV)
- มีเพศสัมพันธ์กับคนที่ให้บริการทางเพศบ่อย
- มีการเข้ารับยาเป็ป (PEP) บ่อยครั้ง
- มีการใช้สารเสพติดประเภทฉีด
- มีการตรวจพบโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ในช่วง 6 เดือนที่ผ่านมา
ยาเพร็พ ควรทานตอนไหน
เหตุที่ยาเพร็พ จะมีประสิทธิภาพในการป้องกันเชื้อเอวไอวีได้ดีที่สุด คือ เมื่อคุณทานยาตรงต่อเวลาทุกวัน ให้คุณเลือกเวลาที่คุณมั่นใจที่สุดว่าจะไม่ลืมทานยาเด็ดขาด จะเป็นช่วงเช้า หรือก่อนเข้านอนก็ได้ ในรูปแบบที่ทานแบบรายวัน จะต้องทานยาเพร็พต่อเนื่องจนครบ 30 วันจนกว่าจะต้องการหยุดยา หรือรูปแบบที่ทานตามความต้องการ ซึ่งใช้ในโอกาสเสี่ยงที่คุณรู้กำหนดการล่วงหน้าแล้ว โดยทานยาเพร็พ 2 เม็ดก่อนมีเซ็กส์ 2-4 ชั่วโมง หลังมีเซ็กส์เรียบร้อยแล้วให้ทานอีก 1 เม็ด ภายใน 24 ชั่วโมง และทานอีก 1 เม็ด หลังจากวันที่ 2 อีกภายใน 24 ชั่วโมง
สูตร PrEP On-demand คือ 2:1:1
ยาเพร็พมีผลข้างเคียงไหม
คนส่วนใหญ่แทบจะไม่มีผลข้างเคียงใด ๆ เลยเมื่อทานยาเพร็พ แต่หากมีอาการจะเกิดขึ้นเล็กน้อยและค่อย ๆ หายไปได้เองเมื่อเริ่มทานยาไปสักระยะหนึ่ง เช่น
- ปวดศีรษะ
- คลื่นไส้ อาเจียน
- เวียนศีรษะ
- ท้องเสีย รู้สึกอ่อนเพลีย เป็นต้น
หากอาการเหล่านี้ยังไม่ทุเลาลงในระยะเวลาประมาณ 3 สัปดาห์ คุณควรกลับไปปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจร่างกาย เพื่อเช็คว่าคุณมีอาการแพ้ยาเพร็พใด ๆ จริงหรือไม่ และจะได้รักษาไม่ให้มีผล กระทบกับชีวิตประจำวันของคุณ รวมถึงในระยะยาวหากคุณทานยาเพร็พต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน ตัวยาอาจส่งผลต่อระบบการทำงานของไตได้ ดังนั้น แพทย์จึงจะนัดตรวจร่างกายของคุณทุก ๆ 3 เดือน เพื่อติดตามผล
ยาเพร็พ ซื้อที่ไหน
เมื่อต้องการจะทานยาเพร็พ คุณจำเป็นต้องไปพบแพทย์เฉพาะทางเกี่ยวกับเอชไอวีและโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เพื่อปรึกษาการเริ่มใช้ยานี้ โดยไม่สามารถหาซื้อยาเพร็พ ผ่านช่องทางออนไลน์ หรือร้านขายยาได้ นอกจากจะต้องพูดคุยปรึกษากับแพทย์ก่อน คุณจำเป็นต้องตรวจไวรัสเอชไอวีก่อนด้วย เพื่อให้แน่ใจว่าตัวคุณเองไม่มีเชื้อมาก่อนหน้านี้ รวมไปถึง การตรวจสุขภาพอื่น ๆ เช่น ตรวจไวรัสตับอักเสบบี ตรวจการทำงานของตับและไต ตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เป็นต้น
ติดต่อจองตรวจเพื่อรับยาเพร็พได้ที่นี่ https://love2test.org/th/clinic
อ่านบทความอื่นๆ เพิ่มเติม
ถึงแม้ว่า คุณจะทานยาเพร็พทุกวัน แต่การดูแลตัวเองไม่ให้มีความเสี่ยงสูง ไม่เปลี่ยนคู่นอนโดยไม่จำเป็น การหลีกเลี่ยงใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น และการสวมถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ พร้อมทั้งไปพบแพทย์ตามนัด เพื่อทำการตรวจเลือดอย่างสม่ำเสมอ ก็จะช่วยให้คุณปลอดภัยจากเชื้อเอชไอวี และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ครับ